Om voor het eerst mee te doen met het avondmaal vraagt tijd en aandacht. Een heleboel gedachten gaan door je hoofd en vragen de aandacht. In stuk willen we daar met jou over meedenken en je helpen bij je beslissing. Mocht je na het lezen nog vragen hebben, neemt dan gerust contact op met de voorganger of één van de oudsten voor een persoonlijk gesprek.
We willen in het kort drie kanten van het avondmaal belichten:
- Wat is het avondmaal?
- Wie kan aan het avondmaal deelnemen?
- Hoe wordt het avondmaal gevierd?
1. Wat is het avondmaal?
Het avondmaal is niet door mensen bedacht. De Here Jezus heeft het avondmaal ingesteld op de laatste avond die Hij met Zijn leerlingen (discipelen) doorbracht. De volgende dag werd de Here Jezus gevangen genomen, gekruisigd en gedood.
Toen de discipelen en de Heer in een klein zaaltje de Paasmaaltijd vierden, dachten zij terug aan de bevrijding van het joodse volk uit Egypte. Jaarlijks kwamen duizenden joden uit alle windstreken in Jeruzalem samen om dit feest te gedenken. Ook Jezus. Men at dan ongezuurd brood, bittere kruiden in zoete saus, en een stukje van een geslacht lam. Ook ging enkele malen een beker wijn rond. Er werd gezongen, en men vertelde de geschiedenis van de uittocht, dat de joden slaven in Egypte waren geweest, en hoe God wonderen had gedaan en de farao had gedwongen om Zijn volk te laten gaan.
Alle eerstgeboren kinderen waren gestorven, behalve bij de joden die hun deurposten met het bloed van een lam hadden ingestreken. Het waren bittere tijden geweest, en zoete tijden – het Paaslam betekende uitredding. – (Exodus 12)
Tijdens de Paasmaaltijd nam Jezus één van de ongezuurde broden, sprak een dankzegging uit, brak het en gaf het aan de anderen door. Daarbij sprak Hij de woorden: “Neemt, eet, dit is Mijn lichaam, dat voor u gegeven wordt; doet dit tot mijn gedachtenis”. – (Mattheüs 26:26; Markus 14:23; Lukas 22:19; 1 Korinthiërs 11:24)
Na de maaltijd nam Jezus een beker, sprak ook daarover een dankzegging uit, en zei: “Deze beker is het nieuwe verbond dat door mijn bloed gesloten wordt. Doe dit, telkens als jullie hieruit drinken, om mij te gedenken.”. – (Mattheüs 26:28; Markus 14:24; Lukas 22:20; 1 Korinthiërs 11:25)
Feitelijk stelt Jezus Zichzelf voor als een Lam dat voor hun zonden werd geslacht. Hij vraagt de discipelen tweemaal om bij de maaltijd aan Zijn dood te blijven denken. De apostel Paulus vat het zo samen: “Dus altijd wanneer u dit brood eet en uit de beker drinkt, verkondigt u de dood van de Heer, totdat hij komt.” – (1 Korinthiërs 11:26) Bij het avondmaal staan we dus stil bij de dood van de Here Jezus. Zijn lichaam en bloed werden geofferd voor vergeving van onze zonden. Daarom denken we bij het eten aan Christus’ verbroken lichaam en bij het drinken aan Zijn vergoten bloed – want vergeving van binnen, in ons hart, hebben we nodig.
Brood en wijn zijn niet letterlijk Christus’ lichaam en bloed. Het avondmaal is een verkondiging, zegt Paulus, ter nagedachtenis.
2. Wie kan aan het avondmaal deelnemen?
Toen de Here Jezus de beker liet rondgaan zei Hij “drinkt allen daaruit”. De uitnodiging was tot alle discipelen gericht: tot de impulsieve Petrus, de stugge Thomas, en Jezus reikte zelfs de verraderlijke Judas het brood toe. Laat er geen misverstand over bestaan: de Here Jezus nodigt alle mensen tot Zijn tafel. Ook, of misschien moet ik zeggen: juist hen die minder zeker en zuiver in het leven staan dan de “gezonde” en “fatsoenlijke” burger. Kenmerkend voor Jezus’ gedrag was dat Hij met “zondaren” omging en met hen at.- (Lukas 5:27-32; 14:12-14, 21; 15:2)
Ik denk aan het voorbeeld van Zachéüs, een afperser, die rijk was geworden door te stelen van arme mensen. De Heer nodigde Zichzelf uit om bij hem “intrek te nemen”- (Lukas 19:1-10). Daarop beleed Zachéüs zijn zonden en begon een nieuw leven.
Het avondmaal is bedoeld voor mensen die begrijpen dat zij Gods vergeving nodig hebben, hun zonden belijden, en de Here Jezus willen volgen. Zij die zo samen met ons de dood van de Heer willen verkondigen mogen wij niet van de tafel weren. Het is namelijk niet de tafel van de Baptistengemeente, maar de “maaltijd van de Heer”. – (1 Korinthiërs 10:21; 11:21)Maar wie zo niet komt, en onterecht eet en drinkt, zonder besef van berouw, doet dat “tot zijn eigen veroordeling”.- (1 Korinthiërs 11:29)
God houdt iedereen zelf verantwoordelijk. Tijdens een avondmaalsdienst, terwijl de tafel gereed staat, doen we daarom een brede oproep om onszelf te onderzoeken, onze zonden te belijden, en op de weg van Christus te blijven wandelen.Het brood en de wijn zijn ons daarbij dan een tastbare hulp. Zo concreet dat deze te ruiken en te smaken is.
De vereiste toetsing van onszelf maakt dat kinderen, die daar niet toe in staat zijn, niet aan het avondmaal kunnen gaan. We hopen dat zij verder in het geloof opgroeien, en op een keer bij de begroeting aan het avondmaal voor de Here Jezus gaan staan. Broeders en zusters uit andere kerken kunnen deelnemen, indien zij onze visie op het avondmaal van harte delen.
3. Hoe wordt het avondmaal gevierd?
Wij vieren elke eerste zondagmorgen van de maand het avondmaal. De dienst staat dan vaak het teken van vergeving. We vragen van de gemeente om voorbereid te komen – bijvoorbeeld, leg voor zover mogelijk ruzies van tevoren bij (hoe kun je vergeving vragen, terwijl je zelf nog wrok koestert?).
Na de preek wordt een ‘open’ uitnodiging gedaan om van het brood te eten en van de wijn te drinken. Dan volgt een moment van stilte, waarna aan hen die voor het eerst in onze gemeente aan het avondmaal willen deelnemen wordt gevraagd om op te staan en zich voor te stellen.
Daarna lezen we de instellingswoorden van de Heer en laten we de schaal met brood, en de beker met wijn door de zaal rondgaan.
We hopen dat je zo voldoende bent ingelicht, en natuurlijk hopen wij je bij de maaltijd van de Heer te begroeten. We wensen je veel wijsheid en Gods genade toe. Het avondmaal vieren is een groot voorrecht – een rustpunt bij Christus. Elke maand weer, want de weg is vaak lang.
